!!! UWAGA !!!
Jesteś na stronie
archiwum.brzeznica.pl

 

Niniejsza strona zawiera tylko i wyłącznie dane Archiwalne od 2009 roku do 25.04.2018r.

Z dniem 01.05.2018r. wszystkie aktualne informacje zamieszczane są pod adresem brzeznica.pl oraz brzeźnica.pl

 

 

!!!   WERSJA ARCHIWALNA   !!!

 

Brzezinka

Miejscowość o obszarze 2,99 km2 , liczy 407 mieszkańców w tym 204 kobiet , 203 mężczyzn. Funkcję Sołtysa pełni Mirosław Mądry.

Wieś w gminie Brzeźnica położona w północno-zachodniej części Pogórza Wielickiego, na północnym skłonie Płaskowyżu Draboża, graniczącego z podkarpackim, zapadliskowym Rowem Wisły. Wieś przez swój dość wąski lecz wydłużony kształt leży w obrębie tych dwóch jednostek. W południowej swej części jest gęsto i zwarcie zabudowana zagrodami, skupionymi w wyższych partiach zboczy wąskiej, głębokiej i bardzo malowniczej okolicy niewielkiego strumienia. Druga jej część jest słabiej zabudowana, przecina ją Kanał Łączany – Skawina, linia kolejowa oraz główna droga, łącząca Kraków i Skawinę przez Zator z Oświęcimiem. Północna jej granica zatrzymuje się na Wiśle, która jest jednocześnie fragmentem północnej granicy gminy.

Pierwsze wzmianki o Brzezince, pierwotna pisownia „Brzeszina”, pochodzą z 1381r. Wtedy to kroniki zanotowały Staszka z Brzesziny oraz Burkarta herbu Radwan, zwanego też Burchardem lub Burgarthem. Jednak wieś istniała już wcześniej, stanowiła część posiadłości zwanej Trebol (podobnie jak Trzebol, Jaśkowice i Brzeźnica). Ta nazwa figuruje w dokumencie z 1274r. wystawionym przez księcia Bolesława Wstydliwego jako własność Radwanitów. Historia wsi ściśle związana jest z dziejami Koputówki. W 1389r znany jest pierwszy właściciel Brzezinki i „Copitowki” ( Kopytówki), niejaki Filip z rodu Burkarta. Ta rodzina (męscy potomkowie tego rodu nosili głównie imiona Filip i Mikołaj) władała wsią do 1497r., kiedy to Filip Burkart nie stawił się na wojenną wyprawę mołdawską, za co król Jan Olbracht ukarał go konfiskatą części Kopytówki. Prawo jej użytkowania nadał podczaszemu królewskiemu i burgrabiemu krakowskiemu, Mikołajowi Cikowskiemu. Niedługo później, w dość niejasnych okolicznościach, podobny los spotkał całą Brzezinkę. Prawdopodobnie Filip Burkart zmarł bezpotomnie i wyrokiem sądu królewskiego, wieś przypadła polskiemu królowi. W 1525r król Zygmunt I Stary nadał Brzezinkę i część Kopytówki ( jako królewszczyznę) Mikołajowi z Szydłowca kasztelanowi sandomierskiemu, który pełnił wówczas funkcję skarbnika królewskiego. Według lustracji z 1564r. Brzezinka i część Kopytówki należała nadal do dóbr królewskich, a później dostały się w administrację wielkorządów krakowskich w tenucie (dzierżawie) czernichowskiej. W 1551r na terenie rozciągającym się między Kopytówką, Brzezinką i Jaśkowicami, pojawiła się nowa jednostka osadnicza, zwana Chajdugą. Obejmowała ona karczmę z zagrodą, łąkami i gruntami oraz stawy („dwie sadzawice”). W 1570 roku zapisano:”przez Chajdugę prowadzi gościniec niedobry i ciasny z Krakowa do Oświęcimia” ( o innym przebiegu niż dzisiaj). Chajduga stanowiła własność królewską i również należała do wielkorządów krakowskich w tenucie czernichowskiej. Po zajęciu przez Austrię tych terenów w wyniku I rozbiory Polski w 1772r., królewszczyzna z tenuty czernichowskiej po południowej stronie Wisły, w tym również Brzezinka, Chajduga i część Kopytówki, została przez austriacki skarb państwa sprzedana prywatnym właścicielom ze szlacheckiej części Kopytówki. Od tego momentu losy Brzezinki nierozerwalnie splotły się z historią Kopytówki (patrz hasło Kopytówka).

We wsi znajduje się kaplica pod wezwaniem Matki Bożej Wniebowziętej, wzniesiona w XIXw., a w ostatnich latach rozbudowana. Pierwotnie prostokątna z dachem siodłowym, podkreślonym profilowanym gzymsem, zwieńczonym pazdurem w kształcie wieżyczki na sygnaturkę. Wewnątrz oglądać można późnobarokowy posąg św. Jana Nepomucena, który na początku XXw. przeniesiono tu z Zelczyny, gdzie stał w pobliżu tamtejszego dworu. Przed wejściem stoi kamienny, ludowy posąg Chrystusa Nazareńskiego z początku XIXw. Przy drodze głównej, łączącej Kraków i Skawinę z Oświęcimiem; w pobliżu przystanku autobusowego, znajduje się zabytkowy budynek nieczynnej kuźni z XIXw.

 

 

malownicza1

Zebraliśmy dla Państwa archiwalne numery gazety „Taka Malownicza Gmina”. Serdecznie zapraszamy.

 

 

Przejdź do archiwum

 

SZL_MAL_170